We willen allemaal lekker, gezond, betaalbaar én duurzaam eten. Maar hoe maak je de juiste keuzes die goed zijn voor jou en voor de wereld om ons heen? Dat gaat deels over wat je zelf kunt doen, maar nog meer wat we samen als maatschappij moeten oplossen. We zetten alles op een rij. https://www.zlto.nl/true-pricing
Duurzame voeding: wat betekent dat?
Duurzaam eten is kiezen voor voeding die goed is voor je gezondheid en voor het milieu. Alles wat je eet en drinkt heeft immers een prijs. Niet alleen de prijs die je in de supermarkt betaalt. Maar ook een prijs die we allemaal samen betalen voor de impact van de voedselproductie op het milieu en het klimaat. En de prijs die we als samenleving betalen voor de volksgezondheid.
Duurzame voeding draagt dus bij aan een goede gezondheid én de impact op het milieu en het klimaat is relatief klein.
Duurzaam eten van vooral Nederlandse bodem
Gelukkig wonen we op een prima plek in de wereld om duurzaam te kunnen eten. Nergens ter wereld werken boeren efficiënter. Dat betekent dat we optimaal gebruik maken van onze vruchtbare landbouwgrond en per hectare veel gezond voedsel produceren. Voor een duurzame toekomst is het vooral belangrijk dat we die landbouwgrond behouden en dat de boeren de mogelijkheid krijgen de bodem gezond te houden.
Als je duurzamer wilt eten is het dus vooral belangrijk om te kijken hoe we met zijn allen dat landbouwsysteem in stand kunnen houden en verder kunnen verduurzamen.
Wat echt nodig is: een aanpassing van het systeem
“Het belangrijkste is dat we de boeren de komende jaren de mogelijkheid geven om te (blijven) zorgen voor goed bodembeheer”, zegt Marcel van Haren van ZLTO. “Doordat we na de Tweede Wereldoorlog heel hard hebben gewerkt aan het voorkomen van voedseltekorten is die landbouwgrond jarenlang heel intensief bewerkt. Die goede bodem moet nu weer in een meer natuurlijke balans komen en dat betekent dat boeren de gelegenheid moeten hebben om op een andere manier te gaan werken. Dat willen ze graag, maar dat brengt wel extra kosten en investeringen met zich mee, die ze nu heel moeilijk terug kunnen verdienen.”
‘Betaal boeren voor ecosysteemdiensten’
De beste oplossing is boeren vaker en beter te gaan betalen voor duurzame oplossingen. Van Haren: “Denk dan aan CO2-opslag in de bodem, waterbeheer en meer biodiversiteit door bijvoorbeeld kruidenrijk gras en bloemrijke akkerranden. “Dat noemen we ecosysteemdiensten. Op dit moment werken boeren en boerenorganisaties al samen met bedrijven en bijvoorbeeld waterschappen om dit systeem verder uit te breiden. Het is belangrijk dat de politiek en de overheid dit nog meer actief gaan ondersteunen.”
Kiezen voor duurzaam eten in 4 stappen
Natuurlijk kun je zelf ook dingen doen om te zorgen voor meer duurzaam en betaalbaar eten voor jezelf, je gezin én voor een gezonde toekomst. We zetten de dingen die vaak worden genoemd voor je op een rij.
1. Kies voor Nederlandse seizoensgroenten en fruit
Het meest duurzame én gezonde eten is de brede variatie van Nederlandse seizoensgroenten en seizoensfruit. Dan eet je met de natuur mee. En dat is ook hoe boeren optimaal voedsel kunnen produceren van Nederlandse bodem. Denk aan bijvoorbeeld pompoen, rode biet en allerlei soorten kool in de wintermaanden, asperges in het voorjaar en aan sperziebonen en frambozen en aardbeien in de zomer. Alles wat in de Nederlandse volle grond, de onverwarmde kas of een plastic tunnel wordt geoogst, is een prima keus.
Die groenten en fruit vind je niet alleen op de versafdeling van de supermarkt (of op de markt, of in de boerderijwinkel), maar ook op de diepvriesafdeling of in glas of blik.
Door mee te eten met het Nederlandse seizoen bespaar je niet alleen op kosten, maar ook op het milieu. En die variatie in verschillende groenten is ook nog eens heel goed voor je gezondheid, omdat je telkens een andere mix van waardevolle voedingsstoffen binnenkrijgt. Let dus goed op de herkomst van het eten wat je koopt.
2. Kies voor Nederlands vlees of Nederlandse vleesvervangers
Minder vlees eten wordt vaak genoemd als het gaat om duurzamer eten. Vergeleken met plantaardige producten is de impact van de vleesproductie vaak hoger. Daar staat tegenover dat er in vlees waardevolle voedingsstoffen zitten. Dus als je duurzamer vlees wilt eten, kies dan voor vlees met een lagere ‘voetafdruk’. En dan kom je al snel uit op vlees uit Nederland. Ten eerste gelden in Nederland hoge standaarden voor dierenwelzijn en milieu. Bovendien is de voedselketen van boer tot bord in Nederland heel efficiënt, waardoor de impact van verwerking en vervoer relatief laag zijn.
Vleesvervangers zijn natuurlijk ook een goede optie. Let daarbij wel op dat de grondstoffen voor vleesvervangers ook vaak van ver moeten komen. En dat vleesvervangers vaak flink wat verwerkingsstappen moeten ondergaan om dezelfde structuur en smaak als vlees te krijgen. Echt duurzame vleesvervangers zijn daarom vooral zuivelproducten en bonen uit Nederland. Die hebben een kleinere impact op het milieu én dragen bij aan een gezond voedingspatroon.
3. Kies voor keurmerken voor duurzame vormen van landbouw
De beste manier om duurzame voedselproductie mogelijk te maken is door te kiezen voor keurmerken voor duurzame vormen van landbouw. Biologische landbouw en allerlei vormen van kringlooplandbouw hebben een veel lagere impact op de omgeving. Door in de supermarkt te kiezen voor producten met een keurmerk, zorg je ervoor dat boeren de extra kosten die ze maken voor die extra maatregelen ook kunnen betalen.
De producten zonder keurmerk van Nederlandse boeren zijn trouwens bijna altijd ook duurzamer dan dezelfde producten zonder keurmerk uit het buitenland. Dat komt doordat we hier door het toepassen van allerlei slimme technieken vaak veel efficiënter voedsel kunnen produceren dan in andere delen van Europa.
4. Voorkom voedselverspilling
Per jaar gooien we thuis gemiddeld 33 kilo goed voedsel per persoon weg. En dat is zonde. Alles wat nodig was om dat voedsel te maken is dan verspilde moeite geweest. Dat kost landbouwgrond, water en energie. Niet alleen hier in Nederland, maar overal ter wereld.
Door op maat te kopen en koken en slim te bewaren, gooi je al snel minder eten weg. Bewaar eten daarnaast op de juiste plek en let op de datum. En als producten over de datum zijn, volg dan het advies van het voedingscentrum: kijk, ruik en proef om de kwaliteit te beoordelen.