Mark IJsendoorn
Parasitaire wormen in vee blijken steeds vaker resistent te zijn tegen ontwormingsmiddelen. Om die potentiële dreiging aan te pakken, wil ZLTO samen met dierenartsen en veehouders aan de slag gaan om de sector minder afhankelijk te maken van deze middelen en het gebruik ervan te verminderen.
‘De impact van worminfecties op een bedrijf kan groot zijn’, constateert dierenarts Rianne van Helden. ‘Dieren met een minder sterke afweer kunnen er ernstig ziek van worden en het kan dodelijk zijn. Maar ook bij gezonde dieren kan het gevolgen hebben voor het welzijn en de productiviteit.’
Van Helden is, samen met dierenarts Marieke de Louw, aangewezen als ambassadeur van het Sparc-project. Dat is een Europees project met het doel om kennis te verspreiden over alternatieve maatregelen tegen worminfecties en daarmee het gebruik van ontwormingsmiddelen te verminderen. In Nederland wordt het project getrokken door ZLTO.
Groot probleem
Dat wormen resistent worden tegen ontwormingsmiddelen, ziet Van Helden als een groot probleem. ‘We zien in Nederland al bedrijven waar bepaalde middelen niet meer werken’, zegt zij. ‘In Australië en Afrika zijn hele regio’s waar geen enkel ontwormingsmiddel meer werkt. Het gevolg is dat dieren binnen gehouden moeten worden. Dat willen we in Europa voorkomen.’
Er zijn nog meer redenen om op zoek te gaan naar nieuwe maatregelen tegen worminfecties. Volgens ZLTO-expert Annick Spaans kunnen bepaalde ontwikkelingen in de Nederlandse sector zorgen voor een hogere infectiedruk. ‘Op verschillende plekken wordt gewerkt aan vernatting van de natuur en zulke wormen gedijen in vochtige omstandigheden. Daarnaast gaan dieren steeds vaker naar buiten vanuit het oogpunt van dierenwelzijn. Die combinatie zal voor meer infecties zorgen.’
Milieu
En dan is er nog het milieuaspect. Spaans: ‘Via de ontlasting komen de ontwormingsmiddelen in de natuur terecht. Geneesmiddelen kunnen effect hebben op het bodemleven, dus je wilt dat zoveel mogelijk voorkomen.’Reden genoeg dus om de huidige praktijk aan te scherpen. Van Helden: ‘Als dierenartsen adviseren we: doe eerst mestonderzoek om te kijken of ontwormen nodig is. Toch zijn er veehouders die met regelmaat preventief ontwormen zonder onderzoek te doen. Dierenartsen en veehouders moeten middelen meer gericht gaan inzetten en maatregelen nemen die de infectiedruk verlagen.’Spaans denkt dat het Sparc-project daar grote stappen in kan maken. ‘We willen dat veehouders preventieve maatregelen nemen waardoor ontwormen minder nodig is. Naar zulke maatregelen is al wetenschappelijk onderzoek gedaan’, zegt ze.
Kruidenrijk grasland
‘Denk aan het gebruik van kruidenrijk grasland en voederbomen of aanpassingen in beweidingsmanagement. Maar ook het correct afnemen en analyseren van bloed-, mest- of melkmonsters, zodat je ontwormingsmiddelen alleen gebruikt wanneer ze echt nodig zijn’, licht de ZLTO-expert toe.
ZLTO zit nog in de beginfase van het project. Onduidelijk is nog welke maatregelen worden bekeken. Helder is dat de focus ligt op maag- en darmwormen bij rundvee en schapen.
Spaans: ‘Onze eerste stap is kijken waar de behoeften liggen. Welke maatregelen vinden dierenartsen en boeren kansrijk? De komende twee weideseizoenen willen we met veehouders aan de slag gaan om te kijken of we worminfecties onder controle kunnen krijgen. We zien een traject voor ons waarin ZLTO een coachende rol heeft, waarbij de betrokken dierenartsen inhoudelijke input kunnen geven.’
Ook meedoen?
Ben jij een schapenhouder of rundveehouder in Zeeland, Noord-Brabant of Zuid-Gelderland en wil je weten hoe je verantwoorder met worminfecties omgaat? Doe dan mee met dit project! Lees hier meer: voor schapenhouders en voor rundveehouders.
