LTO Nederland
Uit onderzoek van Wageningen UR blijkt dat technische installaties in stallen die de stikstofuitstoot moeten reduceren, minder goed werken dan gedacht. Het gaat om een nog niet gepubliceerde conceptversie van een onderzoeksrapport; alweer is een onderzoek dat in opdracht van minister Van der Wal wordt uitgevoerd, vroegtijdig naar de media gelekt.
Het rapport laat niet zien dat innovaties om stikstof te reduceren niet werken. Nieuwe technieken zoals bijvoorbeeld (de bewezen effectiviteit van) de Lely Sphere maken geen onderdeel uit van het onderzoek. Ook luchtwassers zijn in het onderzoek buiten beschouwing gelaten. Door innovatie zijn stikstofemissies in de landbouw sinds 1990 met meer dan 65% afgenomen.
Wageningen UR heeft onderzoek gedaan naar de effectiviteit van stalsystemen in de varkens-, pluimvee- en melkveehouderij. Het onderzoek is niet gebaseerd op feitelijke metingen, maar op bestaande datasets. De resultaten zeggen dus iets over de gemiddelde reductie per stalsysteem. De verschillen in emissiereductie tussen bedrijven is echter groot en het onderzoek zegt dan ook niets over de vraag of ‘boer X’ met ‘systeem Y’ de beoogde reductie haalt. Uit het onderzoek blijkt dat emissiearme stalsystemen in de varkens- en pluimveehouderij voor ammoniakreductie zorgen, maar minder reductie opleveren dan was beoogd.
Vloeren
Uit het onderzoek blijkt dat emissiearme vloeren bij melkveehouders gemiddeld genomen niet de beloofde reductie opleveren. Innovatie op bedrijfsniveau is echter breder dan enkel stalsystemen. Het gaat ook om managementmaatregelen, voermaatregelen, weidegang, mestaanwending, etc.
Bovendien viel de nieuwste generatie technische innovaties buiten de reikwijdte van het onderzoek. Het feit dat de reductie door stalsystemen te onzeker is, benadrukt nogmaals het belang om deze onzekerheid weg te nemen. De ene innovatie is de andere niet. Juist daarom is LTO groot voorstander van het invoeren van een Afrekenbare Stoffen Balans (ASB) en sensoren waarbij agrariërs zelf aan het stuur staan om, op bedrijfsniveau, emissies te meten en te monitoren – en zo te sturen op doelbereik.
Onmisbaar
LTO-portefeuillehouder Platteland & Omgeving Trienke Elshof: 'Innovatie systemen zijn onmisbaar als we de stikstofdoelen van het kabinet willen halen. Het past in het palet van keuzemogelijkheden voor een boer om te innoveren, extensiveren, omschakelen, verplaatsen of te stoppen. Binnen dat rijtje is het inzetten op innovatie de meest kosteneffectieve maatregel, en dat gaat verder dan het stalsysteem.'
Als dit nieuwe rapport iets duidelijk maakt, is het wel de noodzaak om te stoppen met beleid dat gericht is op generieke middelenvoorschriften en over te stappen op een beleid dat uitgaat van bedrijfsspecifieke doelsturing. Elshof: 'Alweer hebben boeren gedaan wat de overheid van hen vroeg. Zij hebben te goeder trouw geïnvesteerd in emissiearme systemen die door de overheid erkend zijn. Dat de effectiviteit van deze systemen in praktijk tegenvalt, is zeer teleurstellend. Nu moet het kabinet de stap zetten om de stikstofuitstoot daadwerkelijk op bedrijfsniveau te gaan meten en daar in het beleid op te sturen: meten is weten.'