1. Verzamelen

Het verzamelen van data wordt gedaan door een eigen waarneming die jij als boer of tuinder doet en vastlegt. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat er op een bepaalde plek op je perceel een plas blijft staan na een fikse regenbui. Hier maak je een foto van en deze foto is, samen met de plaats en de tijd waar je deze hebt genomen, nu data. Data worden ook verzameld door sensoren. Deze registreren vaak zaken die wij niet kunnen waarnemen. Dus bijvoorbeeld luchtvochtigheid, straling vanuit de zon en de aarde, de hoeveelheid bladgroenkorrels in een plant, etc. Al deze zaken zijn data. Open data komen ook steeds meer beschikbaar, dit zijn gegevens die door andere partijen worden verzameld en openbaar worden gedeeld. Een voorbeeld hiervan zijn satellietdata. Satellieten verzamelen gegevens over bijvoorbeeld biomassa. Vanuit de ruimte is dus te zien hoe hoog de mais of aardappelen staan op jouw perceel. Een heel belangrijke bron van data is teeltregistratie. Registreren of administratie is vaak niet de leukste bezigheid volgens veel mensen. Echter, wanneer je dit goed verzorgd en wanneer je dit precies doet heeft deze data vaak hele grote waarde. Het kan jou namelijk helpen om in combinatie met de andere databronnen tot nieuwe inzichten te komen.

Wat doet ZLTO
Zo zijn wij bezig met Bedrijfsregistratie 2.0, waarbij we samen met leden een applicatie aan het ontwikkelen zijn die zoveel mogelijk automatisch tijd, plaats en acties registreert en op de juiste plek veilig opslaat. We krijgen van verschillende boeren signalen dat zij hun papieren notitieboekje willen vervangen voor een digitaal notitieboekje. Het doel van deze bedrijfsregistratie is dat wanneer je als boer of tuinder in één keer zoveel mogelijk goed registreert je zowel deze data kan gebruiken voor bedrijfstechnische verbeteringen als voor andere vragers van jouw informatie. Zoals het CBS, degene die jouw producten verwerkt, de retailer, etc.

2. Bedrijfsspecifieke opslag

Wanneer je data aan het verzamelen bent wil je deze ergens kwijt kunnen. Je moet ze veilig kunnen opslaan, zodat je er op een later tijdstip weer bij kan en er gebruik van kan maken. Bovendien wil je vaak ook dat deze data goed zijn afgeschermd voor anderen, soms zijn het namelijk gevoelige gegevens waarvan je niet wil dat ze zomaar op straat liggen. Daarnaast wil je ook dat ze zo zijn opgeslagen dat wanneer je op een later tijdstip de data nog is wil inzien of wil gebruiken, je weet waar het staat en wat het betekend. De bestanden moeten dus een duidelijke naam en omschrijving hebben. Net zoals dat je jouw facturen, bankafschriften, brieven van de belastingdienst, geboortekaartjes, etc. allemaal in verschillende mappen of mappen met verschillende tabbladen organiseert. Jouw data opslag wil je dus ook begrijpelijk en geordend hebben. Leuk is het vaak niet, maar het voorkomt veel pijn en moeite in de toekomst.

Wat doet ZLTO
ZLTO verkent wat wij als vereniging moeten betekenen op het gebied van data opslag. Van ondernemers krijgen we terug dat zij hun data op verschillende plekken hebben staan, dat het moeilijk is om deze data zelf in te zien, dat het lastig is om deze data met andere partijen te delen en dat ze vaak niet zeker weten wat er allemaal met die data wordt gedaan.

Heb je hier een mening over en heb je ideeën over wat wij hierin zouden moeten betekenen, neem dan contact op met Pieter van Hout (pieter.van.hout@zlto.nl of 06 21 51 74 89).

3. Ontsluiten

Alleen door kennis te delen kan je het vermenigvuldigen. Wanneer je jouw data alleen voor jezelf houdt en het veilig in jouw kluis bewaard zul je er niet veel wijzer van worden. Door het te delen, te combineren en te vergelijken met andere kun je veel beter tot nieuwe inzichten en dus tot nieuwe acties komen om jouw bedrijf te verbeteren. Als je deze data deelt wil je wel zeker weten dat jij weet wie jouw data gebruikt voor welk doel. Je wil dat dit veilig en in vertrouwen gebeurd en je wilt zeker niet dat alles en iedereen mee kan kijken met jouw bedrijfsvoering. Gelukkig zijn er initiatieven die je daarbij helpen. Die ervoor zorgen dat er overkoepelende afspraken zijn gemaakt hoe om te gaan met data, een soort data CAO. Lees deze afspraken die op Europees niveau zijn gemaakt door Copa Cogeca hier. Daarnaast zijn er ook initiatieven die jou als individu ondersteunen om dit goed te regelen. JoinData is een van die initiatieven. Meer informatie vind je via hun website, maar ook hieronder staat wat meer uitleg.

Wat doet ZLTO
JoinData is ooit begonnen als het project Smart Dairy Farming, waarbij melkveehouders data uitwisselden die in de database van FrieslandCampina, CRV en AgriFirm stonden. Inmiddels is het een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk die is opgericht om te werken als de snelweg voor de data in de land- en tuinbouw en de rest van de keten. Het moet de verschillende databases ontsluiten die nu op verschillende plekken staan die in verschillende talen communiceren. Door het delen van die gegevens kregen de boeren nieuwe inzichten en konden ze dingen in hun dagelijkse management en bedrijfsstrategie aanpassen. Na dit succes zijn de betrokken partijen bij elkaar gaan zitten om te kijken hoe ze dit konden opschalen naar de hele melkveehouderij.

Het machtigingenplatform van JoinData staat op de moment live. Als melkveehouder in Nederland kan je dus op dit moment inloggen en inzien welke organisaties welke data van jouw mogen gebruiken. Jij hebt dus een overzicht van alle machtigingen die jij eerder al hebt afgegeven. Vanaf juni 2019 kan je als melkveehouder deze machtigingen ook gaan beheren, dus je kan machtigingen intrekken of nieuwe machtigingen afgeven. Wil je dit al eerder kunnen doen, stuur dan even een mail met jouw KVK gegevens naar ivonne.de.bruijn@zlto.nl.

Kijk hier het filmpje met de uitleg over hoe JoinData werkt of bezoek even de website van JoinData.

4. Combineren analyse, tools en apps

Wanneer data veilig is opgeslagen in verschillende databases (kluizen), dan kan deze worden ontsloten. Het delen van de data moet dan ook op een veilige en betrouwbare manier worden gedaan, zodat andere partijen data kunnen combineren. De combinatie van de gegevens levert vaak het meeste op. Het zijn soms bevestigingen van wat je al weet en soms ook nieuwe inzichten van dingen die je niet had verwacht. Door het slim combineren van data kan je tot nieuwe informatie komen, informatie die er niet was geweest wanneer je slechts één databron zou hebben gebruikt. Partijen die deze analyses kunnen doen met data hebben vaak Data Science specialisten en Data Analisten in dienst. Deze personen laten wiskunde en statistiek los op de gegevens en maken zo verbanden inzichtelijk. Een voorbeeld van verschillende data combineren tot nieuwe informatie is ziektedruk. Ziektedruk in gewassen is te benaderen door de combinatie van gegevens over luchtvochtigheid, temperatuur, neerslag en zonnestraling.

Wat doet ZLTO
Op deze laag kan ZLTO niet veel betekenen, om hier echt meerwaarde te kunnen creëren moet je een ICT bedrijf zijn die data analisten en specialisten in dienst heeft. Andere partijen kunnen dit beter en die willen we voornamelijk stimuleren om het nog beter te doen voor jouw als boer of tuinder.

5. Vergelijken en advies

Zowel data die nog niet met andere data zijn gecombineerd als gecombineerde data kunnen worden vergeleken met elkaar. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld de neerslag in verschillende gebieden te vergelijken (niet-gecombineerde data). Ook kan je bijvoorbeeld ziektedruk tussen verschillende gebieden vergelijken (gecombineerde data). Wanneer je data deelt met ander boeren of tuinders kan je vergelijken hoe je het doet. Dit gebeurt in studiegroepen al langer, dus ook dit is niet nieuw. Echter, wanneer we de data beter gaan verzamelen, gestructureerd opslaan en veilig delen kunnen we verschillende bedrijfsstrategieën met elkaar vergelijken. Dit noemen we benchmarken. Je kan zien hoe jij scoort als individu ten opzichte van andere boeren en tuinders. Om dit goed te kunnen doen zijn binnen ZLTO de OPTIlijnen ontwikkeld.

Wat doet ZLTO
Wanneer je de gegevens die nu al worden verzameld met ons deelt kunnen wij jouw bedrijf vergelijken met andere bedrijven in jouw sector. Dit doen we via benchmarking binnen de OPTIlijnen. We kunnen verschillende gegevens met elkaar vergelijken waardoor je kan zien waar jouw prestaties overeenkomen en waar ze afwijken van andere boeren of tuinders. Wanneer je ons machtigt om de gegevens in te zien zullen we voor jou persoonlijk een Boerinfographic maken van jouw bedrijf. Bij toestemming kunnen we deze data geanonimiseerd en geaggregeerd (samenvoegen van jouw cijfers met cijfers van anderen, waarbij niet te achterhalen valt welke cijfers bij jou horen) ook gebruiken voor data gedreven belangenbehartiging. ZLTO kan dan voorgestelde wetswijzigingen en andere (beleids-)doelen doorrekenen en daardoor kunnen we een realistischer beeld geven van de mogelijk impact van bepaalde ontwikkelingen in de sector. Doe je mee?

6. Visualisatie

Wanneer je een scherm vol met getallen hebt, wordt je er vaak niet wijzer van. Je wil juist graag dat je in één oogopslag begrijpt wat je ziet en wat je te doen staat. Daar is nog steeds veel vakmanschap en ondernemerschap voor nodig natuurlijk. Het helpt hierin wel wanneer de data als informatie wordt weergegeven waar je wat aan hebt. Dit kan in de vorm van grafieken, tabellen, maar tegenwoordig gebeurt het steeds vaker in de vorm van infographics. Steeds meer verwerkers van data (degene die data combineren) werken met stoplichtkleuren of uitroeptekens en vinkjes. Je ziet dan direct of iets goed of niet goed is, als je dan wilt begrijpen wat er wel of niet goed is dan klik je verder en kun je grafieken bekijken en diepere analyses maken.

Wat doet ZLTO
Steeds meer stakeholders die om de boer staan zijn data aan het verzamelen om te monitoren hoe boeren en tuinders presteren op verschillende duurzaamheidsthema’s. Vaak wordt dit gedaan in monitors wat veelal leidt tot een aanscherping van wet- en regelgeving. Oftewel, er wordt met een stok geslagen. Vanuit ZLTO zouden wij het positiever willen insteken en zouden wij boeren willen belonen voor hun inzet op al deze verschillende maatschappelijk thema’s. Boeren en tuinders hebben namelijk oplossingen voor verschillende maatschappelijke uitdagingen en als je daar een bijdrage aan kan leveren dan zou dat (financieel) gewaardeerd moeten worden. Om die reden zijn wij als ZLTO bezig met het Boeren Bijdrage Dashboard. Aan de hand van jouw data, open data en gegevens van andere partijen kunnen wij inzichtelijk maken hoe jij scoort op klimaat, biodiversiteit, waterhuishouding, recreatie, landschapsbeheer en ga zo maar door. We kunnen dan verschillende maatregelen aanrijken die je kan doorvoeren om jouw bedrijf te verbeteren en we kunnen de investering in deze maatregelen doorrekenen. Zijn de kosten te hoog, misschien wil de omgeving mee investering? Zitten er geen opbrengsten aan gekoppeld? Wellicht profiteert iemand anders ook nog van jouw maatregelen en hebben zij er geld of ontwikkelingsruimte voor over?