Brabantse veehouderijbeleid heeft innovaties nodig

Met een tussentijdse spoedprocedure wil ZLTO voorkomen dat veehouders in Brabant uiterlijk 1 april 2020 nieuwe vergunningen moeten hebben aangevraagd voor stalsystemen die volgens de provincie uiterlijk 1 januari 2022 geïnstalleerd moeten zijn.

“Wij hebben deze week een zogeheten ‘provisionele vordering’ ingediend bij de rechtbank in Den Bosch”, laat Wim Bens, voorzitter van ZLTO, weten. “We willen voorkomen dat we met z’n allen in een onwerkbare situatie terecht komen.”

ZLTO kiest ondertussen ook nadrukkelijk voor dialoog met de provincie. “Momenteel dienen zich kansrijke innovaties aan die de veehouderij in Brabant verder kunnen verduurzamen. Die innovaties moeten een kans krijgen. Daar zijn onze inspanningen op gericht. Daarover blijven we in gesprek met de provincie.”

Inventarisatie

ZLTO weet zich bij de spoedprocedure gesteund door een inventarisatie van alle beschikbare stalsystemen die voldoen aan de nieuwe, strenge normen (op het gebied van ammoniak) die de provincie nu bij de aanvraag van de vergunningen hanteert.

Bens: “Wat blijkt? Voor koeien zijn er speciale vloeren en voor zeugen met kleine biggen is er één stalsysteem beschikbaar. Maar voor een groot aantal andere dieren, zoals dragende zeugen, vleesvarkens, konijnen, geiten en vleeskalveren, zijn die er niet. Daar is installatie van een luchtwasser de enige mogelijkheid om te voldoen aan de nieuwe normen.”

Er is ook een categorie dieren waar zelfs een luchtwasser geen uitkomst biedt, zoals jongvee en vleesstieren. “Daar staan we helemaal met lege handen.”

Luchtwassers

Dat veel veehouders in Brabant, onder druk van aangescherpt beleid, straks zijn aangewezen op luchtwassers, is volgens Bens opmerkelijk. “Juist bij de provincie groeien de twijfels over luchtwassers. Uit oogpunt van brandveiligheid en omdat een luchtwasser niks doet aan het stalklimaat. ”

Het beleid van de provincie dreigt zelfs oplossingen, die het stikstofprobleem bij de bron kunnen aanpakken, in de kiem te smoren. Bens: “In de praktijk zijn veehouders aan de slag met innovaties, zoals het meteen scheiden van mest en urine in de stal. Daarmee wordt vorming van ammoniak voorkomen en het probleem bij de bron aangepakt. Maar deze innovaties hebben nog enige tijd nodig. Ondertussen stuurt de provincie veehouders richting luchtwassers en belemmert daarmee beloftevolle, brongerichte oplossingen.”

In 2017 besloot de provincie de milieueisen aan bestaande stallen (ouder dan 15 of 20 jaar), die aanvankelijk in 2028 zouden gaan gelden, zes jaar naar voren te halen. Tegen dat besluit heeft ZLTO eerder al juridische stappen gezet: ZLTO vindt die aanscherping in strijd met eerdere afspraken en bovendien slecht gefundeerd.

Geen alternatieven

Een uitspraak in die zaak wordt dit jaar echter niet meer verwacht. Ook dat is een van de redenen voor de ‘provisionele vordering’. “Je kunt niet van veehouders verlangen dat ze nieuwe vergunningen moeten gaan aanvragen, terwijl er nauwelijks systemen voorhanden zijn en niet duidelijk is of het beleid juridisch wel stand houdt.”

Volgens Bens gaat het in totaal om 4.000 tot 5.000 veehouderijbedrijven in heel Brabant. “Vervolgens gaat het om minimaal twee tot drie vergunningen per bedrijf. Het komt er op neer dat er binnen nu en een half jaar 10.000 vergunningen aangevraagd moeten zijn. ZLTO ontvangt steeds vaker signalen dat de overheid die stortvloed aan aanvragen niet tijdig kan verwerken.”

Beleid loopt vast

Ondertussen haalde de Raad van State een streep door het stikstofbeleid van de overheid (PAS), waardoor veel ontwikkelingen in Nederland sowieso tot stilstand dreigen te komen. Het huidige beleid loopt volgens Bens vast. “ZLTO wil graag uit deze impasse komen en ruimte scheppen voor de nieuwe technieken die zich nu aandienen. Daarmee kan de veehouderij in Brabant echt een stap voorwaarts zetten.”